Przejdź do głównej zawartości

Mniej

To jedna z książek, których nie mogłam się doczekać. Jednak gdy się ukazała, były jakieś kłopoty z publikacją wersji cyfrowej. Wypatrywałam tego e-booka, wypatrywałam, aż pewnego wieczora zupełnie przypadkowo znalazłyśmy się w jednej przestrzeni z Adą Augustyniak, którą możecie pamiętać z tekstu sto lat temu opublikowanego w Wysokich Obcasach. Nie znałyśmy się wcześniej, więc spotkanie było dość poruszające. Wspólnie ponarzekałyśmy na ów artykuł, a potem Ada zapytała, czy czytałam Mniej Marty Sapały. Bo dostała w prezencie, a to dobra lektura. Pożyczyła mi ją więc, a ja ucieszyłam się, że nie będę musiała jej kupować, bo przecież trochę niezręcznie kupować książkę o niekupowaniu, nieprawdaż? 

Jednak nawet, gdybym ją kupiła, nie żałowałabym wydanych złotówek. 


Książka ma charakter reportażu. Dokumentuje wyniki i obserwacje z eksperymentu, w którym wzięło udział dwanaście gospodarstw domowych, łącznie z samą autorką i jej rodziną, polegającego na radykalnym ograniczeniu konsumpcji przez dwanaście miesięcy. Założeniem była maksymalna rezygnacja z zakupów i szukanie alternatywnych sposobów zdobywania potrzebnych dóbr. 

Nie wszyscy wytrwali w postanowieniu. A ci, co wytrwali, mieli lepsze i gorsze momenty. Niektóre z opisywanych osób podjęły decyzję o ograniczaniu się z ekonomicznej konieczności, a niektóre bardziej z ciekawości. Autorka opisuje ich codzienność, czasem sytuacje poważne, a czasem dylematy dotyczące drobiazgów i spraw z pozoru banalnych. 


Z zaciekawieniem śledziłam rozterki bohaterów i różne etapy, przez które przechodzili. Część ich doświadczeń znam, bo przecież od dobrych paru lat staram się przyglądać swojej konsumpcji, pracuję nad poprawianiem nawyków zakupowych, oszczędnością. Dzielę się niepotrzebnymi rzeczami, ale sama też przejmuję je chętnie od innych. Piekę chleb, robię przetwory, uprawiam na balkonie zioła i drobne warzywa, robię sama różne ozdoby, dziergam na drutach - więc powrót do takich pozornie przestarzałych zwyczajów, opisywany na kartach Mniej, nie jest dla mnie żadną nowością. 

Jednak oprócz tego znalazłam w niej wiele interesujących treści. Przede wszystkim różnorodność bohaterów, ich sytuacji rodzinnych, mieszkaniowych, materialnych, daje bardzo szeroką perspektywę, zahacza nawet o realia zagraniczne (islandzkie). Perspektywa ta nie ogranicza się na szczęście do dużych miast i Warszawy, ale uwzględnia też środowiska małego miasteczka i wiejskie. Dla mnie szczególnie cenne są opisy doświadczeń rodzin z dziećmi. Zdaję sobie sprawę z tego, że zupełnie inaczej wygląda ograniczanie konsumpcji w sytuacji singla czy bezdzietnej pary, a inaczej u rodzin dzieciatych. Szczegółowe opisy rozmaitych dylematów zakupowych, ale nie tylko, także dotyczące wyprawek, zabawek, żłobków, przedszkoli, opiekunek, rozwoju talentów, granic między koniecznością a zachcianką, reakcji rodziny i rówieśników przeczytałam więc z radością. 

Bardzo podoba mi się to, że autorka powstrzymuje się od ocen, zachowuje dystans, także w stosunku do samej siebie, pisze o sobie z dużą dozą autoironii. Spokojnie relacjonuje wydarzenia i przekazuje obserwacje uczestników eksperymentu. Opowiada o różnych formach alternatywnego zdobywania dóbr, łącznie z freeganizmem. Wskazuje na różne zjawiska w megakonsumpcyjnej rzeczywistości, i polskiej, i światowej, opowiada o planowym starzeniu sprzętu, o takim konstruowaniu urządzeń, aby uniemożliwić samodzielne naprawy czy też w ogólne uczynić naprawę nieopłacalną. Mówi o fast fashion, o nieetycznych praktykach producentów odzieży. Nie wpada jednak w radykalizm, nie ideologizuje. 

Bałam się, że książka ta skupi się tylko na kupowaniu i konsumpcji, a zabraknie w niej pokazania szerszego kontekstu życia z umiarem. Jednak mowa jest również o tym, jak ograniczanie się w sferze materialnej wpływa na inne sfery życia. Na relacje, na życie rodziny. Obraz ten nie jest przesłodzony, Marta Sapała pokazuje plusy i minusy konsumpcyjnego postu i zadaje wiele ważnych pytań, między innymi o granice niezbędności, tego, co konieczne do przeżycia, a tego co opcjonalne. Czy zawsze mniej znaczy lepiej lub więcej w innym obszarze.
Ważne jest również pochylenie się nad tymi osobami, które ograniczają się nie dlatego, że chcą, ale dlatego, że muszą. Nie mają innego wyjścia, utrzymują się za głodowe wręcz kwoty, minimum socjalne. Ich minimalizm jest przymusem, nie kaprysem przejedzonego. 

Najważniejszym wynikiem tego eksperymentu z mojego punktu widzenia jest wzrost samoświadomości jego uczestników. Ten rok zadawania sobie wielu trudnych czasem pytań przyniósł wymierne korzyści i na pewno pozostawił w nich trwały ślad. Czy będą konsumować mniej, czy więcej, nie ma to większego znaczenia, istotne jest, że przez dłuższą chwilę musieli się nad tą swoją konsumpcją zastanowić. 

Po tej lekturze nie podjęłam żadnych poważnych postanowień, bo jednak od dawna nie szaleję konsumpcyjnie, ale naszła mnie jednak refleksja, że mogłabym żyć bardziej oszczędnie. Na pewno są sfery, w których mogłabym jeszcze co nieco odpuścić, lepiej gospodarować środkami. Mniej jest dobrą inspiracją do takich przemyśleń. 

Popularne posty z tego bloga

Memento vivere

Gdy w ostatnim wpisie dzieliłam się z Wami radością życia, w komentarzach słusznie zauważyliście, że takie podejście nie dla każdego jest oczywiste, proste, naturalne, wrodzone. Niektórzy muszą się go nauczyć czy też wyćwiczyć.  Czy można nauczyć się cieszyć z faktu, że oto widzimy narodziny nowego dnia, że dane nam jest przeżyć kolejną dobę? Sposobów na to jest wiele, myślę, że taka radość może przyjść na co najmniej dwa.  Pierwszy, dość brutalny i gwałtowny: przez doświadczenie własnej lub cudzej poważnej choroby, wypadku, otarcie się o śmierć lub utratę kogoś ważnego, bliskiego, kochanego, zachodzi proces uświadamiania sobie własnej śmiertelności, kruchości życia, jego ulotności, nieuchronności śmierci. Drugi: gdy ten sam proces następuje powoli, pod wpływem doświadczenia życiowego, upływu czasu, obserwacji świata i własnej refleksji.

Ajka Minimalistka - kolejny rozdział

Zgodnie z zapowiedzią rozpoczynam kolejny rozdział. Prosty blog - czyli to miejsce, niestety nie odpowiada już moim potrzebom. To znaczy nie odpowiada mi ta platforma, na której go piszę, blogspot. Jej niedostosowanie do moich obecnych wymagań nie tłumaczy oczywiście rzadkiej publikacji tekstów w ostatnich latach, ale prawdą jest, że na pewno nie pomagało w pisaniu. Nie ma co jednak szukać wymówek czy wytłumaczeń.  Prosty blog pozostaje tutaj, nie znika. Wiem, że są wśród Was osoby, które wciąż lubią wracać do starych wpisów. Jednak od teraz nowe treści będę publikować w nowym miejscu, do którego serdecznie Was zapraszam. Moje nowe blogowe gospodarstwo nazywa się Ajka Minimalistka i znajdziecie go pod tym adresem . Będą się tam pojawiać nie tylko wpisy, ale również w osobnej zakładce można znaleźć wszystkie odcinki podcastu, który nagrywam od kilku miesięcy.  Zapraszam, do poczytania, posłuchania i zobaczenia! 

Uniform minimalistki

Temat osobistego uniformu obracam w głowie już od kilku lat, co najmniej. Jednak jeszcze do niedawna nie czułam się gotowa na to, by ostatecznie zdefiniować go dla siebie. Owszem, wiedziałam, że ciągnie mnie w tym kierunku i że coraz bardziej zbliżam się do wprowadzenia go w życie na co dzień. Jednak jeśli obserwowaliście, być może, moje materiały o kolorowej szafie minimalistki na YouTube , w cyklu, w ramach którego zaprezentowałam całą swoją kapsułową garderobę na wszystkie pory roku, mogliście zauważyć, że wprawdzie mój styl i zestawy ubraniowe były już dość wyraziste i powtarzalne, trudno było by nazwać je uniformem.  Tak jednak się złożyło, że w międzyczasie zmieniłam tryb życia poprzez powrót do oprowadzania po Krakowie (już nie tylko po Wawelu, jak było parę lat temu), więc o wiele częściej wychodzę pracować poza dom. Oczywiście wymusiło to dostosowanie zawartości szafy i pewne jej uzupełnienia. A jednocześnie kilka ubrań z niej wywędrowało. Z powodu zużycia, ale też zmian